Tamamen gönüllülük esasına göre görev yapan fahri trafik müfettişleri, trafikte kural çiğneyen sürücülerin korkulu rüyası oldu. Emniyet Genel Müdürlüğü verilerine göre; Karayolları Trafik Kanunu’nda yapılan değişiklikle Eylül 1997’den itibaren görev yapan ’Fahri Trafik Müfettişleri’, bugüne kadar kuralları hiçe sayan tam 3 milyon 759 bin 250 sürücüye ceza yağdırdı. Fahri müfettişler en çok cezayı ise kırmızı ışık ihlali yapan sürücülere kesti.
Mobil Elektronik Sistem Entegrasyonu (Mobese) ve elektronik sistem uygulamaları hemen tüm şehirlerde kural tanımaz sürücüleri tespit ederken özellikle büyükşehirlerde kırmızı ışık ve hız kontrolü yapan kameraların bulunduğu yerden sürücüler ayaklarını gaz pedalından çekiyor. Ancak kamera bulunmayan bölgelerde ise devreye giren fahri trafik müfettişleri, kural çiğneyen sürücüleri af etmiyor. Resmi verilere göre her yıl 7-8 bin kişinin kazalarda öldüğü Türkiye’de 20 bin 853 fahri trafik müfettişi gönüllük esasına göre görev yapıyor. Kırk yaşını tamamlamak ve üniversite mezunu olmak gibi bir dizi şartları taşıyan örnek sürücülerden seçilen ve herhangi bir ücret almayan fahri trafik müfettişleri, en çok; ’kırmızı ışıkta geçmek, trafiği aksatacak şekilde şerit değiştirmek, ters yola girmek, dönüş kurallarına uymamak, trafiği aksatacak şekilde park etmek, güvenli takip mesafesini korumamak, gereksiz yere korna çalma’ gibi kural ihlallerinden ceza yazıyor.
Emniyet Genel Müdürlüğü Trafik Hizmetleri, Eylül 1997’den itibaren görev yapan fahri müfettişler, 21 yılda tam 3 milyon 759 bin 250 sürücü hakkında ceza tutanağı hazırladı. Müfettişlerin yazdığı ceza miktarı ise yarım milyarı geçti. Resmi verilere göre; 21 yıl boyunca fahri müfettişlerinin 329 bin 138 ceza tutanağı ile 2013 yılı en fazla ceza kestikleri yıl oldu. En az ceza ise 73 bin 763 ile 2011 yılında ceza tutanağı hazırlandı. 1999’da ülke genelinde gönüllük esasına dayalı olarak faaliyet yürüten 6 bin 743 trafik müfettişi varken bu rakam 23 bin 953 ile 2013 yılında zirveye çıktı. 2018’in ilk 9 aylık sonu itibariyle ise ülke genelinde 20 bin 853 fahri trafik müfettişi kural çiğneyen sürücülerin peşine düştü.
Hangi ihlallere ceza kesiyorlar
’Sürücülerin trafik kurallarına uyup uymadığını denetlemekle sorumlu olan yetkililere yardımcı olmak üzere görev yapan kişiler’ olarak adlandırılan fahri trafik müfettişlerinin ceza yazdıkları bazı kural ihlalleri ise şöyle sıralandı: " Dönel kavşaklarda dönüş kurallarına riayet etmemek.Sağa-sola dönüş kurallarına uymamak. Şerit izleme ve değiştirme kurallarına uymamak. Kavşaklarda gereksiz olarak duraklamak, yavaşlamak, taşıttan inmek veya araçların motorunu durdurmak. Park etme ihlalleri. Kavşaklara yaklaşırken yavaşlamamak ve geçiş hakkı olan araçların önce geçmesine imkan vermemek.Kırmızı ışıkta geçmek."
Hangi şartlar aranıyor
Fahri trafik müfettişi olmak için aranan bazı şartlar ise şöyle:
"-Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak
-En az kırk yaşında olmak,
-En az yüksekokul mezunu olmak,
-En az on yıllık sürücü belgesi sahibi olmak,
-Asli kusurlu olarak ölümlü veya yaralamalı trafik kazasına sebebiyet vermemiş olmak,
-Müracaat tarihinden geriye doğru toplam beş yıl içerisinde, hakkında 100 ceza puanı uygulaması sonucu sürücü belgesinin geri alınmamış olması,
-Kamu hizmetlerinden yasaklı olmamak,
-Taksirli suçlar ve aşağıda sayılan suçlar dışında tecil edilmiş hükümler hariç olmak üzere, ağır hapis veya 6 aydan fazla hapis veyahut affa uğramış olsalar bile devletin şahsiyetine karşı işlenen suçlara, zimmet, ihtiras, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolaylı iflas gibi yüz kızartıcı veya şeref ve haysiyeti kırıcı suçtan veya istimal ve istihlak kaçakçılığı hariç, kaçakçılık, resmi ihale ve alım satımlara fesat karıştırma, devlet sırlarını açığa vurma suçlarından dolayı hükümlü bulunmamak. Müfettişliğe istekli olanlar, iki adet vesikalık fotoğraf, ikametgah ve sabıka kaydı belgeleri ile sürücü belgesi ve öğrenim durumunu gösterir belgenin birer suretini dilekçelerine ekleyerek ikametinin bulunduğu il valiliğine müracaat edebilirler."
