Etkin kişilerin 7 alışkanlığı

Stephen Covey’in 1989 yılında yazdığı “Etkili İnsanların 7 Alışkanlığı” (7 Habits of Highly Effective People) adlı kitap, Türkçe dahil 52 dile çevrilmiş, 25 milyondan fazla satmış ve 28 yıl sonra hâlâ popülerliğini koruyor. Çoğu kişinin bildiğini düşündüğüm bu kitap, özetle başarılı, üretken, sağlıklı, mutlu ve problemleri çözmede etkili insanların 7 temel alışkanlığı olduğunu anlatıyor.

Etkin kişilerin ortak alışkanlıkları -genç veya yetişkin- fark etmiyor. Sadece bu alışkanlıkların, yaş dönemi itibari ile yaşama kattıkları değişiyor. Bunları şöyle özetleyebilirim:
1- Proaktif ol: 
Etkili ol, tepkili olma. Ne yaparsan yap işin her zaman olumlu tarafını gör ve daima çözüm üretmeye çalış. Şikayet etmek yerine, sorumluluğu üstüne al ve ne yapabileceğine odaklan. Olaylara olumlu yaklaşmak kişinin etki alanını genişletirken, olumsuz davranışlar ise etki alanını daraltır.
2- Sonucu düşünerek başla:
Hayallerini, hedeflerini ve nerede olmak istediğini belirle ve hayatını ona göre planla. 
Nerede olmak ve nasıl bir sonuca varmak istediğini tasarlamadan, gitmek istediğin yere gidemezsin. 
3- Önceliklerini doğru belirle: 
Senin için en önemli olan ne? Hayatını doğru yönetiyor, doğru organize olabiliyor musun? 
En önce, en önemli olanı yapıyor musun? 
Önceliklerini doğru planlamaya çalışırken “hayır” demeyi biliyor musun?
4- Herkesin kazançlı çıkabilmesini (kazan/kazan) sağlayacak bir tutum benimse:
Burada kazan/kazan derken her iki tarafın da daima kazanacağı durumlar yaratmak gibi bir teknikten değil, bir felsefeden bahsediliyor.
İletişim kurduğun kişileri hasım olarak değil çözüm ortağı olarak gördüğün sürece her iki taraf için de daha olumlu sonuçlar alabilirsin. 
Bunun için hep kibar veya politik olmak zorunda değilsin. 
Hatırlaman gereken şu...
Herkesle rekabet içinde değilsin, işbirliği içinde olduğunda, empati yaptığında, düşünceli olduğunda, kendine güvendiğinde ve aynı zamanda cesur olduğunda iki tarafın da kazanmasını, fayda elde etmesini sağlayabilirsin. 
5- Önce anlamaya çalış, sonra anlaşılmaya: 
İnsanları içtenlikle, merakla, açık yürekle, anlamak için dinle. 
İletişim, hayattaki en önemli beceri. Nasıl konuşmayı, yazmayı öğreniyorsak, dinlemeyi de öğrenmeliyiz. Çoğu kişi öncelikle kendi fikrini anlatmaya, doğru olduğunu ispatlamaya ve karşısındakine inandırmaya çalışır.
Bu sırada diğerinin ne söylediğini duymaz bile. 
Dinlese de yarım yamalak, sadece cevap vermek için dinler. Oysa karşındakini anlamadan nasıl cevap verebilirsin?
6- Sinerji yarat: 
Bunu açıklayan bizim de çok güzel bir deyimimiz var; “Bir elin nesi var iki elin sesi var.” Açık görüşlü olmak, takım oyuncusu olmak, problemlere yeni çözümler bulmayı kolaylaştırır.
Farklılıklara değer vermek sinerji yaratır. İnsanların zihinsel veya duygusal farklılıklarına değer veriyor musun? Yoksa herkesin seninle aynı fikirde olmasını mı istiyorsun? İnsanlarla beraber çalışırsan, daha çok şey başarırsın. 
7- Baltanı bile: 
Kendini sürekli yenile. İnsanın kendisine yapacağı en büyük iyilik, kendisini korumak ve geliştirmektir. Kişi kendini dört ayrı boyutta yenilemelidir; fiziksel, ruhsal, zihinsel, sosyal/duygusal. 
◊ Fiziksel boyut: 
Bedenin etkili bir biçimde bakımıyla ilgilidir; doğru besin almak, yeteri kadar dinlenip gevşemek ve düzenli olarak egzersiz yaparak, dayanıklılık, esneklik ve kuvvet açısından gelişmek.
◊ Zihinsel boyut: 
Okumak, öğrenmek, yazmak, öğretmek, hayal etmek ve zihni sürekli yenileyip çalıştırmak.
◊ Ruhsal boyut: 
Doğada zaman harcayarak dua, meditasyon, müzik, sanat yoluyla ruhu beslemek.
◊ Sosyal/Duygusal boyut: 
Başkalarıyla anlamlı duygusal ilişkiler kurmak. İnsanlar bu alanlarda kendilerini yeniledikçe gelişirler ve hayatlarında istedikleri değişimi yaratabilirler. 
Bu yenilenme sayesinde diğer 6 alışkanlığı yerine getirmeleri kolaylaşır. Kişinin kendisini yenilemesi onun kapasitesini artırır ve etrafındaki zorluklar ile daha kolay başedebilmesini sağlar. 
Eğer yenilenme olmazsa beden zayıf düşer, zihin mekanikleşir, duygular çiğleşir, ruh duyarsızlaşır ve kişi bencilleşir.

PROBLEMLİ GENÇLERİN 7 ALIŞKANLIĞI

Benim bugün bahsetmek istediğim diğer bir kitap ise oğlu Sean Covey’in gençler için yazdığı “Etkili Gençlerin 7 Alışkanlığı”... 
Babasının, etkin insanlar için belirlediği 7 alışkanlığı, gençlerin nasıl uygulayabileceğini örnekler vererek açıklarken, problemli gençlerin önerilenin tam zıttı olan 7 alışkanlığı olduğuna dikkat çekiyor ve gençlerin hayatlarını nasıl mahvedebileceklerini açıklıyor.
Etrafınızdaki gençlerde aşağıdaki davranışları gözlemliyorsanız, alışkanlıklarını gözden geçirmelerine, kötü alışkanlıkların yerine yukarıdaki doğru alışkanlıkları koymalarına ve hayatlarını yola sokmalarına yardımcı olabilirsiniz.
1- Tepki göster: Bütün problemlerin için başkasını suçluyorsun; anne-baban, “aptal” öğretmenin, kötü komşun, sevgilin, hükümet ya da başka bir şey, başka biri. Hep kurbansın. Hayatına dair hiçbir sorumluluk almıyorsun. Sıkıldıysan problem çıkar. Sana biri bağırırsa sen de ona bağır.
Canın bir şey yapmak istiyor, yanlış olduğunu biliyorsun, umursama, yine de yap!
2- Sonucu düşünmeden başla: Planın olmasın. Hedeflerden ne olursa olsun kaç. Hiçbir zaman yarını düşünme. Davranışlarının sonuçları hakkında neden endişelenesin ki? Anı yaşa. Bol bol uyu, sarhoş ol, partile, nasıl olsa yarın öleceksin. 
3- En önemliyi en sona ayır: YouTube’da yeteri kadar sevimli hayvan videosu seyrettikten, saatlerce mesajlaştıktan, hiç bıkmadan yayıldıktan sonra hayatın için en önemli olanı yap. Ders çalışmayı her zaman yarına bırak. Kesinlikle, eğlenceli şeyler yapmanın, önemli şeyler yapmaktan önce gelmesine izin ver. 
4- Kazan ya da kaybet: Hayatı korkunç bir yarış gibi gör. Eğer çok popüler olmak istiyorsan, önce başkalarının ayağını kaydırman gerekir. Başkalarının da bir şey kazanmasına, başarmasına izin verme. Çünkü başkasının kazanması senin kaybetmen anlamına gelir. Kaybedecek gibi gözükürsen, başkalarını da yanında sürükle. 
5- Önce konuş ve sonra dinliyormuş gibi yap: Ağzın varsa konuş! Hatta çok konuş. Hikayenin seninle ilgili tarafını önce anlat. Herkesin senin görüşünü anladığına emin olduktan sonra, sen de başkalarını dinliyormuş gibi yap, kafanı salla. Bu arada öğlen ne yiyeceğinin hayalini kurabilirsin.
6- İşbirliği yapma: Gerçekleri konuşalım; diğer insanlar tuhaf, çünkü senden farklılar. Öyleyse neden onlarla geçinmek zorunda olasın ki? En güzel fikirler hep sende olduğuna göre, sen en iyisi her şeyi kendi başına yap. Tek adam ol!
7- Canını çıkar: Öyle meşgul ol ki kendini geliştirmeye, yenilemeye vaktin olmasın. Hiçbir zaman ders çalışma, yeni bir şey öğrenme. Egzersizden vebadan kaçar gibi kaç. Ve iyi kitaplardan, doğadan, sana iyi gelip ilham verecek her şeyden uzak dur.

YORUM EKLE