Türkiye’de ilk kez İzmir’de başlatılan proje kapsamında, polen yakalama cihazları ile haftalık polen örnekleri alınıyor, astım ve alerji hastaları için tahmini günlük polen maruziyet riski hesaplanarak internet üzerinden paylaşılıyor. Baharın geldiği şu günlerde polenden etkilenen İzmirli vatandaşlar, İzmir Polen Alerji Bülteni sayesinde tedbirlerini alarak dışarı çıkıyor.
Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak’ın destekleriyle Ege Üniversitesi (EÜ) bünyesinde Tıp Fakültesinden Prof. Dr. Tuncay Göksel’in koordinatörlüğü ve Meteoroloji Genel Müdürlüğünün ortak çalışması sonucunda geçen yıl başlatılan Polen Alerji Bülteni İzmir pilot çalışması kapsamında, atmosferdeki polen yoğunluğu ölçülerek Türkiye’nin ilk polen alerji bülteni hazırlanıyor.
10 Nisan 2019’da faaliyete geçen proje kapsamında, Ege Üniversitesi Bornova Kampüsü ve Meteoroloji 2. Bölge Müdürlüğüne kurulan polen yakalama cihazları (Lanzoni VPPS 2010) vasıtasıyla haftalık polen örnekleri alınıyor. Bu örnekler üzerinden astım ve alerji hastaları için tahmini günlük polen maruziyet riski hesaplanarak hem Meteoroloji Genel Müdürlüğü hem de Ege Üniversitesi internet sitelerinden “Polen Alerji Bülteni” şeklinde paylaşım yapılıyor. 2 yıl sürecek proje, EÜ Botanik Bahçesi ve Herbaryum Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Aykut Güvensen, EÜ Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Ana Bilim Dalı Astım ve Alerji Hastalıkları Öğretim Üyesi Doç. Dr. Özlem Göksel, EÜ Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Botanik Ana Bilim Dalı Araştırma Görevlisi Ulaş Uğuz, EÜ Bilgisayar Mühendisliği Öğretim Görevlisi ve Bilgi İşlem Daire Başkanı Burak Yönyül ile Meteoroloji Genel Müdürlüğü uzmanları tarafından yürütülüyor.
Sadece İzmir’de
İzmir Polen Alerji Bülteni hakkında bilgi veren EÜ Botanik Bahçesi ve Herbaryum Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Aykut Güvensen, “Alerjik hastalıklara neden olan polenlerin, bazı kişiler üzerinde solunum yetmezliğine kadar varan etkileri var. Alerjenik polenlerin, atmosferdeki kalitatif ve kantitatif oranlarının verilmesi bu açıdan önem arz etmektedir. Bu sebeple Meteoroloji Genel Müdürlüğü ile Ege Üniversitesi tarafından polenlerin teşhis edilmesi ve bu teşhislerin internet ortamından insanlara duyurulması çalışması başlatıldı. Bültende, anlık olarak atmosferdeki bitkilere ait polenlerin miktarları paylaşılıyor. Bu sayede polenlere duyarlı olan kişiler tedbir alabiliyor. Bu protokol 2 yıllık bir protokol ve gerek duyulduğunda uzatılacak. Çalışma şu anda Türkiye’de sadece İzmir’de yapılıyor ve halktan da büyük ilgi görüyor” dedi.
Mart ayı başında servi polenlerine maruz kalıyoruz
Mart ayının ilk haftalarında servi polenlerinin atmosferde yer aldığını kaydeden Güvensen, “Ocak ayında atmosferde polene rastlamıyoruz. Özellikle şubat ve mart ayı başında servi polenlerini ağırlıklı olarak görüyoruz. İzmir kent merkezinde mart sonunda büyük olasılıkla atmosferde çam polenlerine, nisan-mayısta otsu bitki polenlerine rastlansa da meşe, çınar, zeytin gibi diğer odunsu bitkilere ait polenlerin yoğunluğu söz konusu olacak. Yaz mevsiminde ise otsu bitkilere ait polenlerin baskınlığı söz konusu olacak” diye konuştu. İzmir Polen Alerji Bülteni’nde çalı, ağaç, otsu ve çayır bitkilerine ait polen bilgilerinin verildiğini belirten Prof. Dr. Güvensen, ancak atmosferik polenlerin saçılımında yağış, sıcaklık, nem ve rüzgarın çok büyük etkisinin olduğunu ifade etti.
"Hangi derecede alerjik etkiye sahip olduğunu belirliyoruz"
Polenlerin tahmini alerjik etki dereceleri çalı, ağaç, otsu ve çayır bitkilerine ait polen yoğunluklarına göre karar destek sisteminde hesaplanarak Polen Alerji Bülteninde veriliyor. EÜ Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Botanik Ana Bilim Dalı Araştırma Görevlisi Ulaş Uğuz da, polen yakalama cihazından haftalık olarak getirilen bantları preparat haline getirdiklerini belirterek şöyle konuştu:
“Bu örnekler üzerinde polenlerin sayımını ve bitkilere göre teşhislerini yaparak sisteme yüklüyoruz. Bunu da internette polen alerji bültenine aktarıyoruz. Ağaç polenleri, otsu polenler ve buğdaygillere ait polenlerin, dünya ölçeğinde alerji hastaları için kabul gören bir skalası var. Bu skala, metreküpteki polen miktarı baz alınarak oluşturulmuştur. Bu ölçüde hangi bitki gruplarının sayısının kaç olduğunu ve hangi derecede alerjik etkiye sahip olduğunu belirliyoruz, bu üç grup altında sisteme aktarıyoruz.”
3 saatte bir güncelleniyor
İzmir Polen Alerji Bülteni Karar Destek Sisteminde görev yapan EÜ Bilgisayar Mühendisliği Öğretim Görevlisi ve Bilgi İşlem Daire Başkanı Burak Yönyül ise, “Veri tabanına kayıtlı haftalık polen bilgisini çekiyoruz. Bu bilgiye göre bir sistem oluşturuluyor. Hava durumu sürekli değiştiği için sistem 3 saatte bir Meteoroloji Genel Müdürlüğünden hava durumu verilerini alıyor ve insanların polenlerden etkilenme riski güncellenmiş oluyor” ifadelerini kullandı.
Polene duyarlı olan vatandaşlar da bahar aylarında çeşitli sorunlar yaşadıklarını, İzmir Polen Alerji Bülteni sayesinde tedbir alarak dışarı çıktıklarını belirtti.
