Şeker hastalığı ya da tıbbi adıyla diyabet, vücudun insülin hormonunu yeterli düzeyde üretememesi veya etkili kullanamaması sonucu ortaya çıkan kronik bir metabolik bozukluktur. Temel olarak Tip 1 ve Tip 2 olmak üzere iki ana grupta incelenir. Tip 1 diyabette pankreas hiç insülin üretemezken, Tip 2 diyabette insülin üretimi devam eder fakat dokular bu hormona direnç geliştirir. Günümüzde özellikle yaşam tarzı değişiklikleri, obezite ve fiziksel hareketsizlik nedeniyle Tip 2 diyabet sıklığı giderek artmaktadır.
Diyabetin kontrol altına alınamaması; kalp-damar hastalıkları, böbrek yetmezliği, sinir hasarı, göz problemleri ve ayak yaraları gibi ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Bu nedenle tedavide yalnızca ilaç kullanımı değil, bütüncül bir rehabilitasyon yaklaşımı da önem taşır. Diyabet rehabilitasyonu, hastalığın kontrol altına alınmasını, komplikasyonların önlenmesini ve bireyin yaşam kalitesinin artırılmasını hedefler.
Tıbbi beslenme tedavisi, rehabilitasyonun temel taşlarından biridir. Diyabetli bireylerin kan şekeri dengesini sağlamak için düzenli, dengeli ve kişiye özel bir beslenme planı uygulanmalıdır. Basit şekerlerden uzak durulması, lifli gıdaların tüketilmesi, öğünlerin düzenlenmesi ve porsiyon kontrolü, kan şekerinin dalgalanmasını önler. Diyetisyen desteği, bu sürecin sağlıklı yürütülmesine katkı sağlar.
Fiziksel aktivite de diyabet rehabilitasyonunun vazgeçilmez bir parçasıdır. Düzenli egzersiz, insülin duyarlılığını artırır, kan şekeri seviyesini düzenler ve kardiyovasküler sağlığı korur. Yürüyüş, yüzme, bisiklet gibi aerobik egzersizler ile kuvvetlendirme çalışmaları, bireyin kondisyonunu yükseltir ve komplikasyon riskini azaltır. Ancak egzersiz programı mutlaka hastanın genel sağlık durumu göz önünde bulundurularak uzman gözetiminde planlanmalıdır.
Eğitim ve psikososyal destek de büyük önem taşır. Diyabetli bireylerin kendi hastalıklarını tanımaları, insülin veya ilaç kullanımını öğrenmeleri, kan şekeri ölçümünü düzenli yapmaları ve acil durumlarda nasıl davranacaklarını bilmeleri gerekir. Ayrıca diyabet kronik bir hastalık olduğundan, hastalar ve aileleri zaman zaman motivasyon kaybı, kaygı veya depresyon yaşayabilir. Bu nedenle psikolojik destek ve grup terapileri, rehabilitasyon sürecinde olumlu etkiler sağlar.
Diyabetin yol açtığı komplikasyonlara yönelik rehabilitasyon da önemlidir. Diyabetik ayak yaralarının önlenmesi için uygun ayakkabı seçimi, günlük ayak kontrolü ve cilt bakımı öğretilmelidir. Nöropatiye bağlı denge sorunları için fizik tedavi ve rehabilitasyon uygulanabilir. Görme kaybı yaşayan bireylerde özel destek programları planlanabilir.
Şeker hastalığı, yalnızca ilaçla değil; doğru beslenme, düzenli egzersiz, eğitim ve psikososyal destek ile yönetilmesi gereken bir hastalıktır. Rehabilitasyon, diyabetli bireylerin yaşam kalitesini yükseltirken, komplikasyonların gelişmesini de önemli ölçüde engeller. Multidisipliner bir yaklaşımla yürütülen rehabilitasyon programları, hem bireysel hem de toplumsal düzeyde diyabetin olumsuz etkilerini azaltmada kritik rol oynamaktadır.
Yorumlar
Kalan Karakter: