Yürüyüşün olgunlaşması 6-7 yaşlarına kadar sürer. Bu süreçte bazı çocuklarda farklı nedenlere bağlı yürüyüş bozuklukları ortaya çıkabilir. Yürüyüş bozuklukları, çocuğun normal gelişim sürecine bağlı geçici durumlar olabileceği gibi altta yatan kas-iskelet, sinir sistemi veya metabolik sorunların da belirtisi olabilir.
Çocuklarda yürüyüş bozukluklarının en sık sebeplerinden biri gelişimsel özelliklerdir. Yeni yürümeye başlayan çocuklarda “dengesiz adımlar”, sık düşme veya parmak ucunda yürüme görülebilir. Bu durum çoğu zaman normaldir ve kasların güçlenmesiyle kaybolur. Özellikle 2-3 yaş arasındaki çocuklarda parmak ucunda yürüme sık rastlanan bir alışkanlıktır. Ancak bu durum 3 yaşından sonra devam ederse nörolojik veya ortopedik bir sorun araştırılmalıdır.
Çocukluk çağında kemiklerin gelişimi tamamlanmadığı için çeşitli ortopedik nedenler yürüyüş bozukluklarına yol açabilir:
Genu varum (çarpık bacak): 1-2 yaş arası çocuklarda sık görülür, genellikle kendiliğinden düzelir.
Genu valgum (X bacak): 3-7 yaş arasında görülebilir. Çoğu fizyolojik olup ilerleyen yaşlarda normale döner.
Düz tabanlık (pes planus): Çocuklarda yürüyüşte çabuk yorulma, içe basma veya dengesiz adımlara sebep olabilir.
Kalça çıkığı: Doğuştan kalça displazisi olan çocuklarda aksak yürüyüş, bacaklarda eşitsizlik ve topallama görülebilir. Erken tanı konulmazsa kalıcı yürüyüş bozuklukları gelişebilir.
Sinir sistemiyle ilgili hastalıklar da yürüyüş bozukluklarının önemli nedenlerindendir.
Serebral palsi: Doğum öncesi, sırası veya sonrası beyin hasarına bağlı gelişir. Çocuklarda spastisite, dengesiz adımlar, parmak ucunda yürüme veya makaslama tarzında yürüyüşe neden olabilir.
Kas hastalıkları (müsküler distrofi): Kasların güçsüzlüğüne bağlı olarak çocukta merdiven çıkmada zorlanma, kolay düşme ve dengesiz yürüme gözlenir.
Periferik sinir problemleri: Sinir iletim bozuklukları ayak düşmesi veya asimetrik yürüyüşe yol açabilir.
Bazı çocuklar yürüyüş şekillerini alışkanlık haline getirebilir. Özellikle parmak ucunda yürümek, kardeşleri veya çevresindekileri taklit etmek ya da dikkat çekmek için yapılabilir. Bu tarz davranışsal nedenler genellikle geçicidir ve çocuğun büyümesiyle düzelir.
Çocukluk döneminde travmalar; düşme, kırık, çıkık ya da yumuşak doku yaralanmaları da geçici yürüyüş bozukluklarına yol açabilir. Özellikle büyüme plaklarını etkileyen kırıklar, uygun tedavi edilmediğinde kalıcı aksaklıklara sebep olabilir.
Daha nadir olmakla birlikte bazı metabolik kemik hastalıkları (örneğin raşitizm, osteogenesis imperfecta) veya genetik sendromlar yürüyüşte deformitelere yol açabilir. Bu çocuklarda kemik yapısı zayıf olduğundan sık kırıklar ve şekil bozuklukları görülebilir.
Çocuklarda belli yaşlarda ortaya çıkan yürüyüş bozukluklarının büyük kısmı fizyolojik ve geçici niteliktedir. Ancak bozukluğun devam etmesi, çocuğun günlük yaşamını etkilemesi veya ağrı ile birlikte görülmesi durumunda mutlaka bir uzman değerlendirmesi gerekir. Erken tanı ve uygun tedavi, çocuğun ileriki yaşamında kalıcı yürüme sorunlarının önlenmesi açısından son derece önemlidir. Ebeveynlerin çocuklarının yürüme biçimlerini gözlemlemesi ve olağan dışı durumlarda vakit kaybetmeden doktora başvurması, sağlıklı gelişimin en önemli adımlarından biridir. Uygun görülen hastalarda fizik tedavi ve rehabilitasyon desteği almak son derece önemlidir. Bireysel tedavi programları ile sorunlarda elde edilen başarı oranı yüksektir.
Özden CERTEL
Yorumlar
Kalan Karakter: